Zdarza się, że tracimy pracę bez względu na to jak bardzo się staramy i ile czasu poświęcamy, aby wszystko porządnie zostało wykonane. Wydaje nam się, że jesteśmy niezastąpieni na swoim stanowisku aż w końcu przychodzi do nas szef i oznajmia, że nasza posada jest przeznaczona do likwidacji z powodów od ciebie niezależnych, czyli na przykład cięcia finansowe. Co przysługuje w ten sposób zwolnionemu pracownikowi?
Jeśli zakład zatrudnia przynajmniej 20 osób musi liczyć się z odprawą należną pracownikowi, który stracił pracę z przyczyn od niego niezależnych. Jest to tak jakby zadośćuczynienie za nagłe przerwanie zarobkowania osoby.
Ustawa z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844 ze zm.) jest podstawą prawną regulującą to zagadnienie.
Art. 1. 1. mówi: Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników
— zwanego dalej „grupowym zwolnieniem.
Mówiąc prostymi słowami, jeżeli pracodawca zwalnia ludzi z powodu likwidacji stanowisk, przyczyn ekonomicznych, zmniejszania zatrudnienia, zmian organizacyjnych, ma obowiązek wypłacić odprawę.
Według ustalenia, od 1 stycznia 2013 r. kwota odprawy pieniężnej nie może przekraczać 24 tysięcy złotych. Według ustawy wysokość odprawy to maksimum 15-krotność minimalnej płacy za pracę, która obowiązywała w dniu rozwiązania umowy.
Wysokość kwoty odprawy, jaka nam się należy, jest zależna od tzw. zakładowego stażu pracy, czyli stażu pracy u danego pracodawcy, która wynosi:
Jednomiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik zatrudniony był u danego pracodawcy przez okres krótszy niż 2 lata;
Dwumiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik zatrudniony był u danego pracodawcy przez okres od 2 do 8 lat;
Trzymiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik zatrudniony był u danego pracodawcy na okres powyżej 8 lat;
Pracodawca nie posiada obowiązku podania przyczyny przy wypowiadaniu umów o pracę zawartych na czas określony. Stwarza to trudności w ocenie rzeczywistego powodu wypowiedzenia takich umów. Lecz to wcale nie oznacza, że sam fakt rozwiązania umów na czas określony nie powoduje powstania obowiązku wypłaty odpraw. Pracodawca ma taki obowiązek tylko wtedy, gdy zwolnienie nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracownika. Pracownicy zawsze mogą dochodzić swoich odpraw przed właściwym sądem pracy.